ETF na GPW

Jak inwestować w ETF-y lewarowane i odwrócone?

03.01.2025
7 min.

Na rynkach europejskich znajdziemy niemal 5 tysięcy ETF-ów. Na polskiej giełdzie notowanych jest kilkanaście instrumentów. Wydaje się, że to niewiele, jednak mają one dość unikalne strategie i mogą być cennym uzupełnieniem portfela dla inwestora z Polski. Są wśród nich ETF-y na polskie i zagraniczne akcje, polskie obligacje, a także ETF-y lewarowane/odwrócone. Ich pełną listę znajdziecie w Skanerze, ograniczając wyniki wyszukiwania do polskiej giełdy. W tym artykule dowiecie się, jak inwestować w ETF-y lewarowane i odwrócone.

Czym są ETF-y lewarowane i odwrócone

ETF-y lewarowane i odwrócone to dwie odrębne grupy, ale mają one cechy wspólne. Obie służą do krótkoterminowego tradingu. ETF-y lewarowane to fundusze, które pozwalają na inwestowanie z dźwignią. Dzięki temu zyski mogą być większe, ale straty również. Z kolei ETF-y odwrócone pozwalają “grać na spadki” — zyskują na wartości w okresie giełdowych obsunięć. One też miewają wbudowaną dźwignię. Najczęściej odwzorowywane są indeksy akcyjne oraz surowce.

Dlaczego są zalecane na krótki termin?

ETF-y odwrócone i lewarowane to narzędzia inwestowania krótkoterminowego. Zalecany horyzont w ich przypadku zwykle wynosi jeden dzień, bo w dłuższym okresie wyniki funduszy i ich instrumentów bazowych “rozjeżdżają się”. Wynika to z faktu, że zastosowana w funduszu dźwignia finansowa działa w horyzoncie jednego dnia. Przykładowo, weźmy ETF z dźwignią 2x i załóżmy, że poziom startowy tego indeksu to 100, a jego zachowanie w ciągu 2 dni jest nastepujące:

  • Dzień 1: indeks rośnie o 10%
  • Dzień 2: indeks spada o 9,09%

Wynik indeksu oraz ETF-u z dźwignią 2x będą następujące:

  • Indeks
    • Dzień 1: 100 * (1 + 0,10) = 110
    • Dzień 2: 110 * (1 – 0,0909) = 100
  • ETF (dźwignia 2x)
    • Dzień 1: 100 * (1 + (2 * 0,1)) = 120
    • Dzień 2: 100 * (1 + (2 * -0,0909) = 98,18

Po 2 dniach indeks osiągnąłby stopę zwrotu 0%, natomiast ETF lewarowany skończyłby z wynikiem 98,18, co oznaczałoby stratę -1,82%.

Historia ostatnich kilkunastu lat stała pod znakiem silnych wzrostów na rynku akcji. W tym okresie ETF-y lewarowane potrafiły osiągać kilkakrotnie wyższe stopy zwrotu niż analogiczne fundusze bez dźwigni. Przykładowo, Amundi Nasdaq-100 Daily (2x) Leveraged UCITS ETF Acc w ostatnich 10 latach (na 24.12.2024) osiągnął stopę zwrotu +1490% podczas gdy Invesco EQQQ NASDAQ-100 UCITS ETF wzrósł w tym czasie “jedynie” o +530%. Jednak, co pokazuje powyższy przykład, w mniej sprzyjających okolicznościach, wyniki funduszu lewarowanego mogłyby być gorsze niż funduszu bez dźwigni.

ETF-y lewarowane i odwrócone

Oto najbadziej popularne aktywa, na które występują ETF-y lewarowane i odwrócone:

  • S&P 500
  • MSCI USA
  • Nasdaq-100
  • CAC40
  • DAX
  • Eurostoxx 50
  • Złoto
  • Srebro
  • Ropa naftowa

ETF-y na powyższe aktywa notowane są na rynkach europejskich – na przykład w Londynie, Frankfurcie czy Mediolanie. Koszty zarządzania są przeciętnie wyższe niż popularnych funduszy bez dźwigni finansowej. Wskaźnik TER najczęściej wynosi od 0,35% do 1%.

ETF-y lewarowane i odwrócone notowane są także GPW w Warszawie. Aktualnie dostępne są 4 produkty tego typu:

Koszty zarządzania są przeciętnie wyższe niż ETF-ów tego typu z rynków zagranicznych. Beta ETF WIG20lev pobiera 1,4%, Beta ETF WIG20short – 1,45%, a Beta ETF Nasdaq-100 3x Lev i Beta ETF Nasdaq-100 2xShort kosztują 2,5% rocznie.

Które ETF-y lewarowane/odwrócone wybrać?

ETF-y lewarowane i odwrócone odwzorowują różne indeksy. Światowe rynki akcji to naczynia połączone, więc sentyment z głównych rynków często rozlewa się na pozostałe. Jednak, gdyby się przyjrzeć bardziej szczegółowo, zachowanie poszczególnych indeksów jest jednak różne. Dlatego wybór ETF-u należy zacząć od wyboru indeksu.

Na niektóre indeksy czasem występuje tylko jeden ETF, więc wówczas wybór jest bardzo prosty. Przykładowo, Beta ETF WIG20lev i Beta ETF WIG20short to jedyne ETF-y lewarowane i odwrócone na WIG20.

Jednak na najbardziej popularne indeksy często istnieje kilka ETF-ów od różnych dostawców. Weźmy przykład ETF-ów lewarowanych na Nasdaq-100. Aktualnie dostępne są:

Podstawową różnicą jest wysokość dźwigni finansowej, która wynosi od 2x do 5x. Ich dostępność w domach maklerskich bywa też różna. U zagranicznych brokerów są dostępne częściej, a u polskich rzadziej. Jedyny fundusz z dźwignią 2x, czyli Amundi Nasdaq-100 Daily (2x) Leveraged UCITS ETF Acc, na polskim podwórku można aktualnie kupić tylko przez DM BOŚ i XTB. Natomiast, jedyny ETF z dźwignią 5x, WisdomTree NASDAQ 100 5x Daily Leveraged, nie jest aktualnie dostępny przez żaden polski dom maklerski.

Z kolei z dźwignią 3x dostępne są 2 fundusze na Nasdaq-100: WisdomTree NASDAQ 100 3x Daily Leveraged oraz Beta ETF Nasdaq-100 3x Lev. Za pierwszym z nich, WisdomTree NASDAQ 100 3x Daily Leveraged, przemawiają niższe koszty zarządzania (TER = 0,75%). Jest on też całkiem dobrze dostępny – aktualnie można w niego zainwestować przez DM BOŚ, XTB, PKO czy Santander. Trzeba jednak mieć świadomość, że polski inwestor ponosi tu ryzyko walutowe USD/PLN, które w krótkim terminie może mieć duży wpływ na wyniki. Może ono je poprawiać lub pogarszać.

Zaletą Beta ETF Nasdaq-100 3x Lev jest powszechna dostępność – można go kupić przez każdy polski dom maklerski. Jest on niestety sporo droższy – TER wynosi 2,5%. Ale za to jest zabezpieczony przez ryzykiem kursowym, które w krótkim terminie może być bardzo odczuwalne. Przykładowo, w okresie około 1 miesiąca:

Różnica w stopie zwrotu potrafiła wynieść kilka punktów procentowych czyli wielokrotnie więcej niż koszty zarządzania, które w przeliczeniu na 1 miesiąc (okres powyższej inwestycji) dla Beta ETF Nasdaq-100 3x Lev wynosiły ok. 0,2%. To pokazuje, że w krótkim terminie waluty mogą dużo bardziej wpływać na wyniki niż TER. Inwestując w WisdomTree NASDAQ 100 3x Daily Leveraged de facto dokonujemy jednoczesnej inwestycji na rynku akcji oraz na rynku walutowym. W przypadku Beta ETF Nasdaq-100 3x Lev ryzyko walutowe jest hedgowane, więc wynik funduszu jest zbliżony do wyniku indeksu (pomniejszonego o opłaty).

Dodatkowo warto uwzględnić koszty transakcyjne. Inwestując w instrumenty zagraniczne przez polskie domy maklerskie prowizje oraz koszty przewalutowania często sięgają łącznie 0,39% (prowizje minimalne to często 14 zł). Tymczasem inwestując na GPW kosztów przewalutowania nie ma, a prowizje coraz częściej są obniżone. Przykładowo, w BM mBank wynoszą 0,19% (min. 5 zł), w Noble Securities – 0,18% (min. 5 zł), DM BOŚ – 0,15% (min. 3 zł), w XTB 0% (do 100 tys. EUR obrotów miesięcznie), a w BM Alior – 0%, bez względu na wysokość obrotu. Powyższe stawki obowiązują do końca 2025. Dzięki temu koszty transakcyjne mogą być sporo niższe, a w przypadku inwestowania krótkoterminowego mogą one mieć większe znaczenie niż koszty zarządzania.

Jak inwestować

Jeżeli inwestor stosuje długoterminowe podejście pasywne, od ETF-ów lewarowanych i odwróconych najlepiej niech trzyma się z daleka. Są to instrumenty służące do krótkoterminowej spekulacji. A trading to ciężki kawałek chleba. Mogą o tym świadczyć na przykład statystyki KNF dla rynku Forex, z których wynika że większość graczy traci pieniądze (a ci raczej inwestują krótkoterminowo). Podobne dane dla giełdowych spekulantów nie są publikowane. Ale można sobie wyobrazić, że im mniej czasu do namysłu, tym trudniej podejmować rozsądne decyzje inwestycyjne.

ETF-y lewarowane i odwrócone to narzędzia dla najbardziej doświadczonych osób, które wiedzą, co robią. Takich, które mają sprawdzoną strategię i predyspozycje do krótkoterminowego stylu inwestowania. Mogą one być wykorzystywane przez inwestorów stosujących koncepcję Core-Satellite, które łączy podejście pasywne i aktywne. W takim ujęciu mogą one stanowić część portfela, wpisując się w część “Satellite”. Jak dużą? W razie wątpliwości lepiej zacząć łyżeczką niż chochlą. Mogą być szczególnie przydatne dla inwestorów korzystających z rachunków emerytalnych, bo przez IKE czy IKZE nie są dostępne instrumenty pochodne.

Artur Wiśniewski
Stockbroker.pl